Als ik vertel dat ik als organisatieadviseur werk aan duurzame ontwikkeling, roept dat vaak het beeld op van groene producten en duurzame technologie.
Als ik dan zeg dat duurzaamheid meer is dan milieuproblematiek en dat een van mijn klanten een bank is, dan is de reactie dikwijls: “een bank? Wat moet die met duurzaamheid?”. Terwijl er voor banken, maar ook voor andere dienstverleners, heel goede redenen zijn om zich met een duurzame toekomst bezig te houden.
Banken ontwikkelen misschien zelf geen duurzame technologie, maar ze hebben wel klanten die dat doen en die daarvoor financiering nodig hebben. Als je mogelijkheden en risico’s wilt beoordelen moet je als bank zelf ook gesprekspartner zijn in de ‘circulaire economie’ en in nieuwe businessmodellen. Zeker als je zulke ontwikkelingen wilt stimuleren. Maar ook alternatieve financieringsvormen zoals crowdfunding kun je niet negeren.
En wat te denken van ontwikkelingen zoals ‘hybride bankieren’? Variërend van digitale of lokale muntsoorten zoals “de Zuiderling” in Rotterdam Zuid, tot betalen voor een dienst met een wederdienst. Vormen van ‘bankieren’ die niet meteen de kernactiviteiten van banken raken. Maar die wel de kracht laten zien van bottom-up initiatieven waarin sociale, economische en ecologische waarde samenkomen. Als zodanig kunnen ze een creatieve inspiratiebron zijn voor nieuwe vormen van ‘bankieren’.
Een ander type innovatie komt van nieuwe ondernemingen in elektronische betaaldiensten. Zoals de hippe start-up ‘bunq’, een ict bedrijf met bankvergunning. Online dienstverlening groeit ook binnen banken snel, met efficiency als belangrijke drijfveer. Maar het sluit ook aan bij mondige, goed geïnformeerde klanten die hun bankzaken graag zelf regelen, wanneer het hun uitkomt. Daar zit ook een andere kant aan. Bankmedewerkers hebben steeds minder persoonlijk contact met hun klanten. Dat geeft hun soms het gevoel dat klanten onbereikbaar zijn. Terwijl banken juist nu, na bankencrisis en imagoproblemen, meer dan ooit hun relatie met klanten en met hun omgeving willen herstellen.
De menselijke maat terugbrengen, vanuit de overtuiging dat waarde berust op wederkerigheid en meer ontstaat uit relaties, dan uit diensten en producten, raakt misschien wel de kern van de verduurzamingsopdracht waar zowel banken als andere dienstverlenende organisaties voor staan. In een volgende blog leg ik uit hoe we er aan werken om daar een bruikbare strategie voor te ontwikkelen.
